Sociaal domein

Dit programma gaat over activiteiten die de gemeente onderneemt om inwoners zo lang mogelijk in staat te stellen om mee te doen in de samenleving. Het programma omvat acties die gericht zijn op inwoners maar ook op de samenleving als geheel. Inwoners worden zo nodig individueel ondersteund wat bij voorkeur een preventief karakter heeft. Vanuit de samenleving wordt veel onderlinge hulp en steun geboden en dit willen wij versterken. We streven naar een inclusieve samenleving. De gemeente heeft meerdere rollen binnen het programma Sociaal Domein:

• Regisserend en/of meewerkend: meer dan nu gaan we de verbinding met de netwerken van inwoners, organisaties en ondernemers aan. Op deze manier willen we de lokale samenleving stimuleren om meer zaken onderling op te pakken.
• Dienstverlenend: bij het bieden van voorzieningen jeugdhulp, maatwerkvoorzieningen Wmo, inkomensondersteuning, participatievoorzieningen. Hierbij sluiten we altijd aan bij de eigen verantwoordelijkheid van de inwoner.
• Meewerkend en/of faciliterend: bij het stimuleren en faciliteren van inwonersinitiatieven op sociaal terrein.

Notitie Integraal sociaal domein
Met het vaststellen van de notitie Integraal sociaal domein ligt de focus op het uitvoeren van het beleid (bron: Beleidsakkoord 2018 - 2021). De komende jaren werken we hier gestructureerd aan. Hieronder beschrijven we hoe we dat gaan doen. Een concrete vertaling is terug te vinden in andere onderdelen van de begroting.

Inclusieve samenleving
Er is een plan van aanpak opgesteld dat in 2020 wordt uitgevoerd. In het onderdeel Wmo werken we dit verder uit. In het plan van aanpak zijn uiteraard ook acties opgenomen die andere programma's raken, zoals Ruimte en bouwen en bedrijfsvoering.

Versterken basis structuur en afgestemde toegang
We gaan de voorzieningen in de basis beter op elkaar afstemmen en bekend maken bij de inwoners. Hier nemen we ook de kansen die Bestwijzer biedt in mee. Zo werken we er aan dat de meeste hulp- en ondersteuningsvragen in de basis worden opgelost.

Beheersen van de kosten
Focus in de uitwerking van de notitie Integraal sociaal domein is om de zorg en ondersteuning te 'normaliseren'. Veel vragen die inwoners hebben kunnen worden opgelost in eigen kring of door organisaties waar inwoners zelf terecht kunnen (scholen en welzijnsorganisaties). Dit moet leiden tot een beheersing van de kosten, zodat voorzieningen ook op termijn betaalbaar blijven. We starten met het ontwikkelen van algemene voorzieningen om de druk op individuele voorzieningen te verlagen om zo de kosten beheersbaar te houden. Mede door de invoering van het abonnementstarief is dit extra noodzakelijk.  Daarnaast is het soms zo dat we investeringen moeten doen om in de toekomst kosten te kunnen beheersen, in lijn met de transformatie.
Om dit proces te kunnen volgen is onder andere de Monitor Sociaal domein ontwikkeld. We koppelen deze monitor aan het reguliere proces van planning & control, zodat het onderdeel wordt van het reguliere besluitvormingsproces.

Integraal sociaal domein
We onderzoeken welke vernieuwingen de afgestemde toegang kunnen versterken. Hierbij denken we aan een integrale verordening sociaal domein. Bij de uitvoering hiervan staan de regels niet centraal, maar een oplossing voor de inwoner die logisch, billijk en redelijk is.

Participatie: richt zich op ondersteuning bij het vinden van een betaalde baan. Met name op ondersteuning aan inwoners met een arbeidsbeperking en/of arbeidsbelemmering. Als werken (nog) niet mogelijk is, is de ondersteuning gericht op maatschappelijk participeren.

Inkomen: wij verlenen financiële bijstand aan inwoners die niet zelfstandig in staat zijn om (met betaalde arbeid) in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien. Daarnaast geven wij financiële bijstand voor noodzakelijke kosten in bijzondere omstandigheden. We voeren maatregelen uit ter ondersteuning van de koopkracht van mensen met de laagste inkomens en ter voorkoming van maatschappelijk isolement.

Wmo: richt zich op het bevorderen van de (onderlinge) ondersteuning van inwoners, zodat ze zo lang mogelijke zelfstandig thuis kunnen wonen en deel kunnen nemen aan de maatschappij. Onderdelen hiervan zijn:

• Bevorderen van een goede gezondheid.
• Het bevorderen van een samenleving die toegankelijk is voor iedereen (inclusieve samenleving).
• Organiseren van een basisstructuur waar inwoners en instellingen met vragen en voor ondersteuning terecht kunnen (welzijnswerk, maatschappelijk werk). Hier valt ook ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers onder.
• Als voorgaande voorzieningen niet toereikend zijn, bieden wij maatwerkvoorzieningen.

Jeugd: omvat het preventief jeugdbeleid, het bieden van individuele voorzieningen jeugdhulp, maatregelen jeugdbescherming en jeugdreclassering en de aanpak rondom kindermishandeling en huiselijk geweld. Het onderwerp onderwijs is in programma 5 uitgewerkt.

Inburgering: Per 1 januari 2021 wordt de Nieuwe Wet Inburgering ingevoerd. In deze nieuwe wet krijgen gemeentes opnieuw de regie over de inburgering. Dit betekent dat gemeentes voortaan zelf inburgeringsprogramma's inkopen en deze op maat toewijzen aan de inburgeraar. In de aanloop naar 2021 stelt het Rijk ter ondersteuning al middelen beschikbaar, als een gemeente daarvoor een aanvraag doet. Daarnaast heeft het Rijk ook een zestal pilots uitgeschreven om te experimenteren met de nieuwe wet. Gemeentes konden zich hierop inschrijven. Samen met een drietal andere gemeentes, voeren we in 2020 in ieder geval één van deze zes pilots uit. Verder staat 2020 in het teken van voorbereiding van de invoering van deze wet.